سیستم‌های مهارکننده، اجزای حیاتی در ساختمان‌ها هستند که برای مقابله با نیروهای جانبی مانند زلزله، باد و بارهای ناشی از حرکت سازه‌ها طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها با جذب و توزیع انرژی ناشی از این نیروها، از آسیب دیدن ساختمان جلوگیری می‌کنند.
انواع سیستم‌های مهارکننده:
• مهاربندهای فولادی: یکی از رایج‌ترین انواع مهاربندها هستند که به صورت قطعات فولادی به شکل V یا X به تیرها و ستون‌ها متصل می‌شوند. این مهاربندها با جذب انرژی و تغییر شکل دادن، از آسیب دیدن ساختمان جلوگیری می‌کنند.
• دیوارهای برشی: دیوارهای برشی، دیوارهای بتنی یا آجری با ضخامت زیاد هستند که در جهت نیروی جانبی قرار می‌گیرند. این دیوارها با مقاومت در برابر برش، از تغییر شکل ساختمان جلوگیری می‌کنند.
• قاب‌های خمشی: در این سیستم، تیرها و ستون‌ها به گونه‌ای به هم متصل می‌شوند که بتوانند خم شوند و انرژی زلزله را جذب کنند.
• سیستم‌های میراگر: این سیستم‌ها با استفاده از مواد ویسکوز یا الاستومری، انرژی زلزله را به گرما تبدیل کرده و از انتقال آن به سایر اجزای ساختمان جلوگیری می‌کنند.
• سیستم‌های جداساز لرزه‌ای: این سیستم‌ها ساختمان را از پی جدا کرده و با ایجاد یک لایه لغزنده، انرژی زلزله را جذب می‌کنند.
مزایای استفاده از سیستم‌های مهارکننده:
• افزایش مقاومت ساختمان در برابر زلزله: با جذب انرژی زلزله و کاهش نیروهای وارد بر ساختمان
• کاهش خسارات جانی و مالی: با جلوگیری از تخریب ساختمان و کاهش آسیب به افراد
• افزایش طول عمر ساختمان: با کاهش تنش‌های وارد بر سازه
• کاهش هزینه‌های بیمه: ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله، از بیمه ارزان‌تری برخوردار هستند.
انتخاب نوع سیستم مهارکننده:
انتخاب نوع سیستم مهارکننده به عوامل مختلفی مانند نوع ساختمان، شدت زلزله، اهمیت سازه و هزینه‌ها بستگی دارد. مهندسان عمران با توجه به این عوامل، بهترین سیستم مهارکننده را برای هر ساختمان انتخاب می‌کنند.
